Canu i Ddewi
golygwyd gan Ann Parry Owen
J 111, col. 1186–92
                                 
                                    Nodiadau
                                    
                                 Compendiwm o destunau a gopïwyd rhwng tua 1382 a thua 1410, yn bennaf gan Hywel Fychan ap Hywel Goch o Fuellt, a gopïodd y gerdd hon. Gweithiai Hywel
                                    
                                    Fychan i Hopgyn ap Tomas ab Einion o Ynysforgan ger Abertawe. Lleolir Canu i Ddewi ymysg cerddi crefyddol eraill gan Feirdd y Tywysogion. Ychwanegodd John Davies gywiriadau ac amrywiadau wrth iddo gymharu’r testun â’i gopi ef o’r gerdd o Lawysgrif Hendregadredd yn ei ‘Liber A’, sef
                                    BL 14869.
                                 
                              
                                 
                                    Y trawsysgrifiad
                                    
                                 
                                 • Mae’n anodd penderfynu, ar brydiau, a oes bwlch ai peidio rhwng rhai geiriau. Defnyddiodd J. Gwenogvryn Evans hanner bwlch yn ei drawsysgrifiad yn R i ddynodi bwlch a oedd yn llai na’r arfer. Y duedd yn gyffredinol gan yr ysgrifydd oedd rhoi gogwyddeiriau (rhagenwau, cysyllteiriau
                                    ac arddodiaid yn arbennig) ynghlwm wrth y gair a’u dilynai.
                                 • Ceir trafferth wrth ddehongli minimau (ui, ni, m, &c.) a hefyd wrth wahaniaethu rhwng c a t; b a h; b a v.
                                 • Ceir tri math gwahanol o a – y briflythyren, y llythyren fach, a’r llythyren fach wedi ei mwyhau. Trawsysgrifir y gyntaf yn briflythyren a’r ddwy arall
                                    yn llythrennau bach.
                                 • Atgynhyrchir lliw coch a glas a geir yn y llawysgrif. Ac eithrio’r teitl a llythyren gyntaf pob caniad, mae’r lliw coch
                                    neu las wedi ei ychwanegu at lythrennau a oedd eisoes wedi eu cofnodi â’r inc arferol.
                                 • Mae’r rhifau \1\, &c., yn dynodi rhif y llinell yn y testun golygedig.
                                 
                              
                              
                              
                              col. 1186
                               Canu y dewi agant gỽynnuard brecheinyaỽc
                                 -
                              
                                 Canu y dewi agant gỽynnuard brecheinyaỽc
                                 -
                                 
                              \1\
                                 Amrodho douyd dedwyd deweint. \2\ aỽen
                              15gan bylgein1 Mae’r nodau dileu gan law ddiweddar.
                                 {awel} pan del pylgeint. \3\ awyd
                              boet kyfrỽyd {kyfraith} bardoni.- \4\
                                 kynnelỽ adeỽi
                              y deukymmeint. \5\
                                 Nydyly corn med keinyon
                              medweint. \6\ bard ny wypo hỽnn hynny dy
                              geint. \7\ nyt ef y kanaf can digyoueint –
                              20vym mryt.- \8\ namỽyn mi aepryt kywyt
                              kywreint. \9\
                                 Ys mỽy ykanaf kynno hene
                              int.\10\ canu dewi maỽr amoli seint.
                              \11\ Mab sant syỽ gormant. gormes seint
                              niat.- \12\ nalletrat yn rat rỽyt ysgereint.
                              25\13\ Yssit rat yny wlat a mab
                                 {d}1 Mae’r nodau dileu gan law ddiweddar. ameint. \14\ ygky
                              uoeth dewi diueuel gereint. \15\
                                 arydit
                              heb ofut heb ofyn amgen.- \16\ heb oual kynn
                              henn kylch ybeneint.- \17\
                                 Onyt bleyd a dre
                              yd trỽy y wythneint.1 Mae’r nodau dileu gan law ddiweddar.
                                 \18\ neuhyd goruy
                              30nyd reỽyd redeint. \19\
                                 Ef kymerth yrduỽ
                              diodeuieint yntec.- \20\ ar donn acharrec
                              achadỽ y vreint. \21\ achyrchu rufein rann
                              gyreiuyeint. \22\ agỽesti yn efrey gỽst di
                              amreint. \23\
                                 agodef paluaỽt dyrnaỽt
                              35trameint. \24\ ygan uorỽyn divỽyn di
                              wyl ydeint. \25\ dialwys peirglỽys pergig
                              dyfynneint. \26\
                                 ar nylas llosget lluoed
                              llesseint. \27\
                                 Dyrchafỽys brynn gỽynn
                              breinyaỽl y ureint. \28\ yggỽyd seint
                              40mil maỽr aseith ugeint. \29\
                                 archafael
                              kaffael gan westeiuyeint. \30\ dyrchafwys
                              dewi breui ae breint
                              
                              
                              col. 1187
                               \31\
                                 Y vreint ỽrth y vryt y vreinaỽc {yssydd}\32\ ae
                              \31\
                                 Y vreint ỽrth y vryt y vreinaỽc {yssydd}\32\ ae
                              eluyd ynryd ynriedaỽc. \33\ ar Iwer
                              don wlat ys rat rannaỽc. \34\ ardeheu ef
                              bieu aphebidyaỽc. \35\
                                 aphobloed kymry a
                              5gymmer attaỽ. \36\
                                 ac aryd ynllaỽ llỽyr dei/
                              thiaỽc. \37\ Tra{|}el2
                                       Trael, gyda llaw ddiweddar wedi ychwanegu llinell i wahanu’r cysylltair a’r ferf. yn erbyn yrparth uodaỽc.
                              \38\ padric aeluoed yn lluossaỽc. \39\
                                 ac ef an
                              gỽrthuyn nat ofynaỽc. \40\ ar trugared
                              duỽ ar trugaraỽc. \41\
                                 agaro dewi da di/
                              10ofreidyaỽc. \42\
                                 a
                                 c
                                 agaho3 Mae’r llinell ddileu mewn llaw ddiweddarach. aekaro ual kara/
                              daỽc. \43\
                                 agaro dewi ual4 Ceir tanlinellu gwan o dan garo
                                       dewi a chylch o gwmpas ual mewn llaw ddiweddar. Dichon nad dileu oedd y bwriad y tro hwn. deu eiryaỽc nauit.-
                              \44\ nacharet nallit nalleidyr difyaỽc. \45\
                                 aga/
                              ro dewi diofredaỽc. \46\ caret offeren len laỽ
                              eraỽc. \47\
                                 agaro dewi da gymydaỽc. \48\ caret
                              15ymwaret ac yghenaỽc. \49\
                                 A garo dewi
                              ual difudyaỽc doeth.- \50\ rygelwir ef yn
                              doeth yngyuoethaỽc. \51\
                                 Deu ychen deỽi
                              deu odidaỽc. \52\ dodyssant hỽy eu gỽarr
                              danr garr kynaỽc. \53\
                                 Deu ychen dewi
                              20arderchaỽc oedynt.- \54\ deu garn ager
                              dynt yngyt breinaỽc. \55\
                                 yhebrỽng anrec
                              ynredegaỽc. \56\ y lascỽm nyt oed trỽm
                              tri urdassaỽt. \57\
                                 E-dewit bangu gu ga/
                              rỽynnaỽc. \58\
                                 ardeu ereill vreisc y urech
                              25einaỽc. \59\
                                 Bandel gouyn arnam ni ry/
                              bydỽn ofynaỽc. \60\ rac gormes ketyrn
                              cattybrunaỽc. \61\ ar duw a dewi deu niue/
                              raỽc. \62\ yt gallỽnn pressen p’ssỽyl uoda
                              ỽt   AmeN
                              30\63\
                                 Breinyaỽl vyth uydaf pandelwyf
                              eno.- \64\ ny byd ynebro abryderỽyf.
                              \65\
                                 Gỽelafi offeireit coetheit cannhỽyf.
                              \66\ canaf eu molyant meu ydelỽyf -
                              \67\
                                 Gỽelaf wir ynllỽyr allewenyd m{a}ur:-
                              35\68\ achllen3 Mae’r llinell ddileu mewn llaw ddiweddarach. uch allaỽr heb allu clỽyf.
                              \69\
                                 Gỽeleisy am ucher uchel eurỽyf.
                              \70\ agỽraged rianed rei agarỽyf -
                              \71\
                                 Gweleisy glas ac urdas urdedic haelion
                                 
                              \72\ ymplith detwydyon
                                 doethon doethỽyf.
                              40\73\
                                 Ymplỽyf
                                 llann
                                 dewi
                                 lle
                                 auolỽyf.
                              \74\ yt
                                 gaffỽyf
                                 y barch kynn ysarchỽyf
                              
                              
                              col. 1188
                              \75\
                                 Ac o bleit douyd diheuuard ỽyf. \76\
                                 ac nar5 Dilëwyd n gan law ddiweddarach.
                                 
                              naỽd dewi y dihangỽyf.  \77\
                                 a digoneisy o
                              ygglỽyf diuri.- \78\ yduỽ adewi ydiwyckỽyf.
                              \79\
                                 kanys dichaỽn dewi nysdiolchỽyf. \80\ gỽna
                              5et eiryolet ym am a archỽyf.
                              \81\ ARchaf rec yndec adigeryd ỽyf.- \82\ y
                              erchi ymrỽyf rỽyd gerennyd.
                              \83\ y duỽ gysseuin dewin douyd. \84\
                                 ac y
                              deỽi wynn wedy douyd. \85\
                                 Deỽi maỽr
                              10mynyỽ syỽ syỽedyd. \86\
                                 adeỽi breui gyr
                              y broyd. \87\
                                 adeỽi bieu balchlann gyuelach
                              \88\ lle mae morach amaỽr greuyd. \89\
                                 A
                                 
                              deỽi bieu banngeibyr yssyd.-  \90\ meidrym
                              le aemynnỽent yluossyd. \91\
                                 a bangor
                              15esgor a bangeibyr hennllann.- \92\ yssyd
                              yrclotuan yrclytywyd. \93\
                                 a maenaỽr dei
                              ui dioruynyd. \94\
                                 ac aber gỽyli bieu gỽ
                              ylwlyd. \95\
                                 a hen vynyỽ dec o tuglennyd
                              aeron.- \96\
                                 hyfaes y meillyon hyfues6 Dilëwyd u gan law ddiweddarach.
                                 
                              20goedyd. \97\
                                 llannarth llann adneu llan
                              neu llywyd. \98\ llanngadaỽc lle breinhy
                              aỽc rannaỽc rihyd. \99\
                                 Nys arueid ry
                              uel llann uaes lle uchel. \100\ nar llann yn
                              llywel gan neb lluyd. \101\
                                 Garth bryngi
                              25brynn dewi digewỽilyd. \102\ athrallỽng
                              kynnvyn keyr y dolyd. \103\
                                 A llann deỽi
                              ycrỽys llocaỽt neỽyd. \104\
                                 a glasgỽm ae
                              eglỽys gyr glas uynyd. \105\
                                 Gỽydeluot ar
                              uchel naỽd ny echỽyd. \106\
                                 kreic ur{u}na
                              30dec yma tec y mynyd. \107\
                                 ac ystrat nyn
                              hit aerydit ryd. \108\
                                 Rodes duỽ douyd def
                              nyd oe uoli.- \109\ dewi ureui vrenhin llew
                              enyd. \110\
                                 Ragor maỽr uch llaỽr rac lluos
                              syd. \111\ penn argynan conet cret abedyd.
                              35\112\ abot [..]gylchyn kylch yueyssyd. \113\ hae
                              lo athiryon athec dreuyd. \114\ agỽerin a
                              gỽirodyd. \115\ agoruot gỽaret lliwet
                              llonyd. \116\
                                 llỽyth daniel aruchel euheue
                              lyd. \117\
                                 Nyt oes yn kadỽ oes amoes am
                              40 [  ]yd. \118\ llỽyth maryet maỽrwedus
                               [        ]yd. \119\
                                 gỽell pob un dyuun deỽr
                              noegilyd.
                              
                              
                              col. 1189
                               \120\
                                 andeỽr andiffer andiffyn uyd. \122\
                                 adewi angwe
                              \120\
                                 andeỽr andiffer andiffyn uyd. \122\
                                 adewi angwe
                              ryt rac kryt keryd pechaỽt.- \123\ ymaes maesta
                              ỽt dydbraỽt dybyd. \124\ adewi ae goruc gỽr biei
                              uyd. \125\ magna uab ynvyỽ ae uarỽ deudyd.
                              5\126\
                                 Adewi rywelat yny rihyd. \127\ val kyfliỽ aheul
                              hỽyl ysplennyd. \128\
                                 Yssit ydewi da gyweithyd.
                              \129\ ỽrth wann achadarn achadỽ yprydyd. \130\
                                 ac i
                              daỽ y mae ual ydetwyd. \131\
                                 detwydyon breui
                              yny broyd.
                              10\132\
                                 OVedru canu coeth anrec yhael.- \133\ kefeis
                              y archauael kaffafy ostec. \134\ ogyrchu
                              breui breint ehedec. \135\ dim gorden yn llawen
                              llaỽer gostec. \136\
                                 Y uoli dewi da gymraec ehofyn.-
                              \137\ ouod bryt abronn obrydest chỽec. \138\
                                 O bry{dde}st dy
                              15llest dull ychỽanec. \139\ y vreui adewi doeth gym
                              raec. \140\
                                 diogel y naỽd yr neb aekyrcho.- \141\ diogan
                              y vro diogywec. \142\
                                 Rac creireu dewi yt gryn
                              groec. \143\
                                 Ac Iwerdon tiryon tir gỽydelec. \144\
                                 O
                                 
                              garaỽn gan iaỽn gan ehoec. \145\ hyt ardyỽi
                              20auon uirein athec. \146\
                                 Or llynn du llet uu llit
                              gyhydrec. \147\ hyt ar tỽrch teruyn tir acharrec.
                              \148\
                                 Dodyỽ ydewi deheubarthec beir.- \149\ ydial ual
                              diweir dỽyn ywarthec. \150\
                                 Dothyỽ ydewi yn
                              heuec \151\ gan borth duỽ. porth dynyndiatrec.
                              25\152\
                                 Dothyỽ ydewi diffreityat tec. \153\ rys maỽr
                              mon wledic reodic rec 
                              \154\
                                 RYmedylyeisy hynn yhonni. urdaỽl y
                              \155\ vrdas anueitraỽl.- auedyr rodi. rỽyf
                              \156\ radeu bieu beird yỽ uoli. \157\ allenallyfreu arlle
                              30bali. \158\ Pandeuth offreinc ffranc oeerchi.
                              \159\ yechyt rac cleuyt rac klỽyf delli. \160\ Wynepclaỽr
                              didaỽr dim nywelei. \161\
                                 Pessychỽys tremỽys trỽy
                              uod dewi. \162\
                                 Merch brenhin dwyrein doeth y
                              ureui. \163\ aphryt agỽeryt ygyt ahi. \164\ ỽrth glyỽet
                              35dahet tyghet deỽi. \165\ aeuuched wiryoned wiryon
                              ynni. \166\
                                 ael ymbedraỽt mynnỽent dewi. \167\ nyt
                              a yn uffern benn gỽern boeni. \168\
                                 apheulin a
                              pheunyd yggorweli. \169\ y geissaỽ diffryt ydeerỽi.
                              \170\
                                 Ny allỽys gỽerin gwaret idi. \171\ hyt pan y gỽa
                              40raỽt gỽirion dewi. \172\
                                 ar adar aeharoei. \173\ nyt arho
                              ynt ỽy neb namwyn dewi. \174\
                                 Acef aedyduc oll heb
                              
                              
                              col. 1190
                              eucolli. \175\ yn vn ysgubaỽr uaỽr ar llaỽr llenwi.
                              \176\ pan ryuel arwysc ffichti. \177\ ros eluyd pob keluyd
                              geilỽ dewi. \178\
                                 agỽyrtheu aoruc gỽerthuaỽr dewi.
                              \179\ bu obeith kanweith kynnoe eni. \180\
                                 Danuonet
                              5idaỽ didan berchi. \181\ onef dec adef adỽyn westi.
                              \182\ allaỽr dec nyeill dyn disgỽyl arnei. \183\ ychwanec
                              kyuoeth creuyd peri. \184\
                                 Credỽch aglywych kedỽch
                              dewi. \185\ ynychllaỽ allu byt gyt achỽi. \186\ ar uagyl
                              eur yphenn ffoỽch racdi. \187\
                                 val rac tan tost yt wan
                              10tyst duỽ idi. \188\
                                 arureich ureisc \189\ ae vrynn. gỽynn.-
                              uchaf uchel beri. \190\
                                 ar llech dec dros wanec athros
                              weilgi. \191\
                                 ae dyduc dybu duỽ ỽrth y throssi. \192\ ac nat
                              vo yny uro breint atheithi. \193\ eithyr trimỽc yn
                              amlỽc oeamlennỽi. \194\
                                 avynnduỽ dybyd byth ỽy
                              15voli. \195\
                                 a uynno nodet kyrchet dewi.
                              \196\
                                 Duỽ auolaf yr eiryolet ym.- \197\ kany allafy
                              dim heb duỽ trinet. \198\
                                 Dewi ynehang yn
                              rann rỽydget. \199\
                                 ac yn yg diedig dewi waret.
                              \200\
                                 Dewimaỽr ar y mor mynych nodet. \201\
                                 ry gel
                              20lwir ar y tir rac diwrthret.7 Ceir dot dan yr h yn diwrthret.
                                 \202\
                                 agỽesti ydei gỽ
                              estei rodet. \203\ ar bop sant gormant geugant
                              gonet. \204\
                                 Adewi ae treidỽys tros dytwet eluyd.
                              \205\
                                 arseint sywedyd detwyd tyghet. \206\
                                 Ac y vynyỽ
                              ethỽyf eithaf dyuet. \207\ atheyrned ethynt athe
                              25yrnget. \208\ ar uab nonn haeluronn hawd ogonet.8 Ar ymyl y ddalen, mewn llaw ddiweddar (wahanol i’r llaw ddiweddar arferol) dewi
                                       v[
                                       ]
                                       nonn
                                       y
                                       [
                                       ]
                                       vab
                                       sant
                                       [
                                       ]
                                       y
                                       dad.
                                 
                              \209\ ar dewi uab sant syndal dudet. \210\
                                 Dewi maỽr
                              mynyỽ mat ygỽelet. \211\ penn argynnan
                              bedyd creuyd achret.
                              \212\
                                 Nychronnes rodes radeu. wallofyat.-
                              30\213\rudeur adillat uat verthideu. \214\ny cheff
                              it gan naf nac oe eneu. \215\nychaffat gỽr{th}eb
                              namyn gỽyrtheu. \216\
                                 Gỽrthebet hyget y hygl
                              eu gerdaỽr.- \217\gỽyrthuaỽr briodaỽr briaỽt
                              dedueu. \218\
                                 Ordaỽ llyghes drom trỽm ygeireu.
                              35\219\y geissaỽ kymraỽ kymryt preidyeu. \220\rỽng
                              mynyỽ armor maỽr adroeu. \221\auyd.- ar yeu
                              llywyd lliỽ dyd goleu. \222\
                                 Collant arllygeit ar
                              eneidyeu. \223\ny welant nalliant nac eu llog
                              eu. \224\achyghor awnant achennadeu. \225\y hebrỽg
                              40idaỽ ebrỽyd dretheu. \226\
                                 Trydypla wydyl avlỽyd
                              diheu. \227\tri dybud mynyỽ mynaỽc bieu.
                              
                              
                              col. 1191
                               \228\ Peusydỽys trefynỽys diffỽys trefyneu. \229\ ynam
                              \228\ Peusydỽys trefynỽys diffỽys trefyneu. \229\ ynam
                              gant hodnant ormant oreu. \230\
                                 O anuod bora bu
                              diameu. \231\ ydeuth ef y uynyỽ syỽ synhỽyreu.
                              \232\ kessỽyt kythreulaeth gwaeth gỽeithredeu. \233\ ny
                              5allỽyt a uynnỽyt methlỽyt ỽynteu. \234\
                                 Ellyg
                              hwys gỽraged eugỽregysseu. \235\ rei gỽynnyon
                              noethon aethan uadeu. \236\
                                 Yggỽert yggỽrthwa
                              reu gỽyrth aoreu. \237\ kertassant gan wynt arhynt
                              agheu. \238\
                                 Edewis padric drwy dic dagreu. \239\ llone/
                              10it llech llauar hygar hygleu. \240\ pan aeth
                              y Iwerdon ywyrth ynteu. \241\
                                 ac eigyl racdaỽ draỽ
                              drathonneu. \242\
                                 aduỽ ae mynnỽys mynyỽ ydewi.-
                              \243\ kynn geni yn ri enryuedeu. \244\ panbregethỽys
                              hael bregeth oreu. \245\
                                 valcorn yt glywit gloyỽ y
                              15eireu.
                              \246\
                                 Kyn syrthei vrỽynen arurynneu. o nef.-
                              \247\ nefoed y gadeu oehanodeu. \248\ nysyrthei yr
                              llaỽr uaỽr uilltireu. \249\ namyn ardyn urdaỽl vr
                              dynt seinyeu. \250\
                                 adewi oed bennaf orpennaeth
                              20eu. \251\
                                 aduỽ yngỽybot ydeuodeu. \252\ Ac ef oed uch
                              af yryndechreu. byt.- \253\ aheuyt kerdynt ygyt
                              aninheu. \254\
                                 Dewi differỽys yeglỽysseu. \255\ dicho
                              nes rac gormes gormant greireu. \256\
                                 aphynna
                              ỽn dewi aephynnhonneu llaỽn.- \257\
                                 llawer un
                              25ratlaỽn ffrwythlaỽn ffrydyeu. \258\
                                 ac ol yuarch
                              aeol ynteu. \259\ ys atwen y maen y maen ell deu.
                              \260\
                                 yssit hynn arurynn gỽynn goleu. uchel.-
                              \261\ gan ochel drycoed drycweithredeu. \262\
                                 Mynogi
                              apherchi apharch beinckeu. \263\ yneglỽys a
                              30chynnỽys achannhwylleu. \264\
                                 Yssit gyuedach
                              gangyuedeu. \265\ acharu duỽ yndrech no phen
                              naetheu. \266\
                                 Yssit gan unbyn unbarch dynolya
                              eth. \267\ yssit unbennaeth. 
                                    yssit9 Mae’r tanlinellu (arwydd dileu) mewn llaw ddiweddar. unbennesseu.
                              \268\ yssit escob llary uch alloryeudewi.- pym all
                              35aỽr \269\ breui breint yrseinheu. \270\
                                 Ac y uoli dewi
                              dothỽyf yr deheu. \271\
                                 poet doeth uon amclyỽ am
                              gỽerendeu.
                              \272\
                                 YGỽr auolaf gỽir ogoned. \273\ nywnaeth
                              nagỽaeth nagỽythloned. \274\
                                 Namyn o
                              40bell dy gymell gỽell gỽiryoned. \275\
                                 adygynnull
                              seint yny sened. \276\ seint angaỽ allydaỽ llu edrys
                              sed.
                              
                              
                              col. 1192
                              \277\ seint lloegyrwys ac iwys aseint y gogled.
                              \278\
                                 seint manaỽ ac anaỽ ac ynyssed. \279\ aseineu poỽ
                              ys pobyl enryued. \280\
                                 Seint Iwerdon amon a
                              seint gỽyned. \281\ seint {dyfneint} acheint a chynnadled.
                              5\282\ seint brecheinyaỽc bro hywred.10 Ceir arwydd mewnddodi mewn llaw ddiweddarach yn dilyn hywred.
                                 \284\ aseinheu
                              pressent worment tired. \285\
                                 Dybuant ygyt
                              ynunorsed. \286\ y ureui ar dewi da y uuched. \287\ Y
                              gymryt dewi dygymroded. \288\ ynbennaf yn dec
                              kaf or teyrned. \289\
                                 Ordigonyssam ni gam o
                              10gymared. \290\
                                 kyuodỽn archỽn arch diommed.
                              \291\ drỽy eiryolet dewi aduỽ aued. \292\
                                 gỽae anat
                              gwennwlat gỽedy masswed. \293\
                                 Drỽy eiryolet
                              meir mam ratloned. \294\ amihagel maỽr ym
                              pob aỽrued. \295\
                                 Dycheuer vydỽn ny lu amylary
                              15ed. \296\ dyrcheuer vydỽnn ninheu amdrugared.
                              
                           
1 Mae’r nodau dileu gan law ddiweddar.
2 Trael, gyda llaw ddiweddar wedi ychwanegu llinell i wahanu’r cysylltair a’r ferf.
3 Mae’r llinell ddileu mewn llaw ddiweddarach.
4 Ceir tanlinellu gwan o dan garo dewi a chylch o gwmpas ual mewn llaw ddiweddar. Dichon nad dileu oedd y bwriad y tro hwn.
5 Dilëwyd n gan law ddiweddarach.
6 Dilëwyd u gan law ddiweddarach.
7 Ceir dot dan yr h yn diwrthret.
8 Ar ymyl y ddalen, mewn llaw ddiweddar (wahanol i’r llaw ddiweddar arferol) dewi v[ ] nonn y [ ] vab sant [ ] y dad.
9 Mae’r tanlinellu (arwydd dileu) mewn llaw ddiweddar.
10 Ceir arwydd mewnddodi mewn llaw ddiweddarach yn dilyn hywred.


